Na de 10 mythes rondom ondernemerschap nu dan het tegendeel: wat zou het dan wél kunnen zijn. Alles op een hoop gooien en proberen wederom uit te komen op het magische getal 10. Tien (10) lessen ondernemerschap.

De 10 lessen heb ik onderverdeeld in een viertal categorieën: start, finish, overtuigingen tijdens het ondernemen en houding/blik op de wereld tijdens het ondernemen.

1. De start is het belangrijkste, er moet iets zijn van een drive. LES 1 gaat hier over.
2. Dan dat doel als stip op de horizon, dat is de droom, een soort ijkpunt waar steeds naar wordt gerefereerd in het hoofd van de ondernemer (dus geen plan op papier of zo). LES 10, de laatste les gaat hier over.
3. 3a. Tijdens de rit, op weg van start naar finish, wat is handig om over jezelf te denken tijdens het ondernemen. De overtuigingen van de ondernemer. LESSEN 2, 3 en 4.
4. 3b. Tijdens de rit, op weg van start naar finish, hoe kijk je het beste naar de buitenwereld, de blik naar buiten. LESSEN 5, 6, 7, 8 en 9.

LES 1: een ondernemer wil de wereld veranderen.

Alles draait om een sterke prestatiemotivatie. Het kan hier gaan om status, erkenning, macht, aandacht. Het lijkt om geld te gaan maar vaak is dat een tussenstap. Het kan ook gaan om vrijheid of zelfrealisatie. Dit is combinatie met les 10: een koppeling naar de materiële wereld is nodig voor ondernemerschap. Veel van de genoemde lessen zijn ook op andere ‘excelleerders’ (zoals wetenschappers, kunstenaars etc) van toepassing maar dat maakt ze nog geen ondernemers.

Intermezzo: Een recent boek van (o.a.) Amy Chua (The triple package, 2014) lijkt een vergelijkbare stelling te verkondigen. Amerikaanse bevolkingsgroepen die meer succes hebben dan andere groepen kenmerken zich volgens de auteurs door:

1. Een superioriteitsgevoel (wij zijn uitverkoren, wij zijn de uitvinders van het schrift etc)
2. Een gevoel van onzekerheid (ben ik wel goed genoeg?)
3. Weerstaan van de korte termijn verleiding (aan de slag)

De bijzondere combinatie van 1 en 2 (‘ik ben heel goed’ én ‘ik ben onzeker’) geeft de altijd durende drive om je steeds maar te willen bewijzen. Er is altijd iemand beter dan jij. Succes wordt in dit boek overigens heel simpel (en plat, en Amerikaans) gedefinieerd als rijk zijn, geld verdienen. Materiële welvaart dus, want dat is blijkbaar de meetlat van de maatschappelijke status. Het gaat dus niet over goede opvoeders, kunstenaars etc. Dat we het maar weten.

De combinatie van 1 en 3 leidt tot een arbeidsethos. Het is verleidelijk nu een biertje te pakken, maar gezien mijn ambitie en drive doe ik er beter aan nu naar huis te gaan omdat ik morgenvroeg weer op moet. Dit mondt dan uit in LES 5 van hieronder, de 10.000 uren regel. Verschil met ondernemers is (is mijn ogen) dat het niet per se om hard fysiek zichtbaar werk hoeft te gaan. Bij ondernemers is het meer een voortdurende alertheid en ‘bezig zijn met’ (je gaat niet ondernemen, maar je bént ondernemer).

Uit aflevering 7 over Sarasvathy haal ik de fraaie Engelstalige kreten/principes die ik nu aan de 10 lessen koppel. Daar werden echter maar 5 principes genoemd Ik heb er dus zelf nog 5 bij verzonnen om aan dat mooie getal van 10 te komen. Deze les 1 zou ik in die termen ‘Porsche at the house’ noemen.

Natuurlijk kun je dan denken aan ‘Money, money, money’ van Abba. Maar na ampele overwegingen spreekt mij in dit verband ‘Fame‘ van David Bowie meer aan.

LES 10: een ondernemer heeft een stip op de horizon

Dit is eigenlijk het spiegelbeeld van les 1. De brandende ambitie richt zich op (realisatie van) het eindpunt, op het grotere doel. Dat is niet altijd iets dat in woorden of getallen of een businessplan is uit te drukken. Het kan gaan om een gevoelsmatige visie of roeping. Om de wil ergens een stempel op te drukken. Overigens kan een uitvinder ook zoiets hebben, maar een uitvinder is geen ondernemer. Er moet een koppeling zijn met het geldmotief, met het praktisch omkatten van de wereld en de mogelijkheden tot betaalde producten en diensten.

De ondernemer heeft een plaatje in zijn hoofd hoe het zou moeten worden, hoe hij in die nieuwe wereld (waarin zijn ambitie is gerealiseerd) eruit ziet. Het plaatje geeft hem richting, is een toetssteen waar hij zijn huidige situatie aan kan afmeten (en hem dus vertelt wat hij nog te doen heeft).

Deze stip aan de horizon komt wat mij betreft overeen met de eerdere kreet ‘Bird in hand’. Een song die het mooi verwoordt is ‘Pastime paradise‘ van Stevie Wonder.

De overtuigingen van de ondernemer

We gaan nu over naar de lessen 2 tot en met 4, het beeld dat een ondernemer maar beter van zichzelf kan hebben tijdens de rit. In termen van songs (op een of andere manier komen die spontaan opzetten): Me, myself and I (Joan Armatrading?).

Bijgaand plaatje vat de overige lessen 2 tot en met 9 (het ‘middenstuk’) samen:

LES 2: een ondernemer is een solist.

Les 2 gaat over autonomie. De idee dat je het zelf gaat doen, jij bent de eigenaar en de verantwoordelijke. Een ondernemer is in beginsel een solist maar weet slim gebruik te maken van andere mensen en zijn netwerk (LES 7). Samenwerken liever met een kleine groep en soms zelfs met slechts één ander. Een ondernemer is geen groepsdier. Voor de duidelijkheid: een solist betekent hier dus niet dat je alles alleen doet, maar dat het samenwerken in het teken staat van het realiseren van jouw doelen en ambities. In management-slang krijg je dan iets als: All by myself. Naar de song van … hoe heet ie ook alweer? Blijkt Eric Carmen te zijn, de song is bekender dan de man …

LES 3: de ondernemer heeft het goed met zichzelf getroffen

De ondernemer is blij met zichzelf en heeft veel (energie en) zelfvertrouwen. Ondanks de bereidheid tot leren en aanpassen, is de ondernemer iemand die gelooft in eigen kunnen en dat het wel goed komt. Bescheidenheid komt hier niet zo aan te pas. In Brabantse slang wordt dat dan ‘Ik ben keigoed’. Als het dan toch een Engelse kreet moet worden: I am the champion, naar de song van Queen.

LES 4: een ondernemer heeft een uitvalsbasis

In de harde wereld met tegenvallers is het belangrijk dat je ergens op terug kunt vallen. Dit is in mijn ogen meer perceptie dan of het ook echt zo is. Ben ik bereid weer op een zolderkamertje te gaan zitten? Heb ik uiteindelijk een paar vrienden of mijn vrouw/kinderen die me blijven steunen? Durf ik in vertrouwde kring mijn echte problemen te bespreken, heb ik het idee dat ik echt word geholpen als ik in nood zit? Een nieuwe slogan zou dan worden: Safe at home. Als het dan toch in songs moet: Driving home for Christmas, van Chris Rea.

De blik op de buitenwereld van de ondernemer

Nog steeds tijdens de rit van A naar B, van start naar finish, blijft er een aantal lessen over die je de kijk op de wereld zou kunnen noemen. The world is my oyster, of zoiets (Frankie goes to Hollywood?). Er doen zich voortdurend kansen voor en die kun je maar beter grijpen.

LES 5: de ondernemer gaat tot het gaatje

gewoon bikkelen, vallen en opstaan, een blinde passie, heel veel uren maken, je leven in dienst stellen van, denken / voelen / praten in termen van de droom. 10.000 uren maken, vrije tijd opofferen. Maar ook je verlies kunnen nemen, juist met het oog op de realisering van je ambitie. Vandaar de flexibele aanpassing van dat doel.

Don’t stop, Fleetwood Mac.

LES 6: een ondernemer staat open voor kansen

Ook hier weer een scannende blik. De wereld doet zich steeds anders voor en ik kijk naar wat ik nu kan gebruiken. Iedereen heeft die kansen, maar de ondernemer ziet ze eerder omdat ie ervoor open staat en pakt die kansen. Het doel wordt hier op aan gepast, flexibele opstelling, meer wegen naar Rome.

It’s always the sun, Stranglers.

LES 7: een ondernemer maakt slim gebruik van zijn netwerk

zie je netwerk als een verzameling mensen met mogelijkheden, maak daar gebruik van, vindt niet zelf opnieuw het wiel uit. Voortdurende scan naar dingen die handig zijn en in jouw toko passen: heb ik hier iets aan? Hier hoort overigens wel bij dat een ondernemer snel contact moet kunnen maken met een ander. Hij is in staat snel rapport te maken, anderen met zich mee te krijgen, voor zich te winnen.

With a little help of my friends, Ringo Starr/Beatles of toch beter Joe Cocker.
LES 8: een ondernemer is geen innovator maar een slimme combineerder

Wat ik onder mythes al zei, liever niet zelf het wiel uitvinden. Kijken wat er allemaal al is en daarmee verder gaan. Gebruik je netwerk, je omgeving, de uitvindingen van een ander. Combineer slim want dat is goedkoop en lekker snel.

Fixing a hole, Beatles.

 

LES 9: de ondernemer werkt met gecalculeerd risico

Risico dus liever niet, maar ala je moet wat, niks voor niks. Er is toch een conservatieve visie op risico nemen, alleen als je echt overtuigd bent van de voordelen. Overigens meestal op gevoel en niet op rekenkundige basis. Bij twijfel niet inhalen, zou ik zeggen. Verlies nemen hoort hier ook bij.

Lost that lovely feeling, Righteous Brothers.

 

Rudy van Stratum