De website slimmefinanciering.nl bevat een rijke en kritische analyse van de rol van banken en geld in onze economie. Hieronder een samenvattend overzicht van de belangrijkste inzichten, structurerend op kernpunten:
🏦 Analyse van de rol van banken
1. Systemische kwetsbaarheid
- Grote banken zijn “too big to fail”: als één omvalt, heeft dat systeemimpact.
- Ook kleinere banken kunnen via verwevenheid een kettingreactie veroorzaken.
- Banken zijn essentieel voor betalingsverkeer – een infrastructuurfunctie vergelijkbaar met wegen.
2. Nutsfunctie versus commerciële prikkels
- Banken vervullen een publieke rol maar zijn commerciële instellingen.
- Omdat ze niet failliet mogen gaan, worden verliezen gesocialiseerd (belastingbetaler redt de bank), terwijl winsten geprivatiseerd blijven (bonussen, dividend).
- Prikkels staan daardoor structureel verkeerd afgesteld.
3. Geldcreatie als machtsmiddel
- Banken creëren geld ‘uit het niets’ via kredietverlening (balansverlenging).
- Deze geldschepping is grotendeels privaat georganiseerd, met toezicht van centrale banken.
- Dit systeem versterkt speculatie en leidt tot concentratie van macht en vermogen.
💸 Analyse van het geldsysteem
4. Structurele problemen
- Geld beweegt waar rendement het hoogst is → kapitaalvlucht en desinvestering in de reële economie.
- Rente op geld dwingt tot economische groei (om schulden met rente terug te kunnen betalen).
- Het systeem is niet duurzaam: het leidt tot uitputting van grondstoffen en ecologische schade.
5. Kritiek op rente en schuldgroei
- Met name geïnspireerd door auteurs als Greco en Graeber wordt rente gezien als de wortel van de crisis.
- Rente veroorzaakt exponentiële schuldenlast → systeem dwingt tot groei en ongelijke verdeling.
6. Gebrek aan concurrentie en democratisch toezicht
- Banken opereren met licenties die schaarse privileges geven.
- Deze licenties worden gratis verstrekt maar hebben enorme economische waarde.
- Er is weinig concurrentie, dus nauwelijks marktdruk of keuzevrijheid voor consumenten.
🌱 Voorgestelde alternatieven en ideeën
7. Alternatieve geldsystemen
- Denk aan complementaire munten, lokale ruilsystemen of nieuwe digitale valuta’s zoals @nder geld.
- Deze systemen kunnen lokale overcapaciteit benutten, zonder winstoogmerk.
8. Kredietunies en coöperatieve financiering
- Lokale kredietunies worden voorgesteld als alternatief voor het MKB.
- Terug naar kleinschaligheid, lage risico’s en directe betrokkenheid.
9. Veilen van bankvergunningen
- Idee om schaarste van banklicenties te kapitaliseren: vergunningen jaarlijks veilen.
- Opbrengst naar publieke doelen, salarissen worden marktconform, bonussen verdwijnen.
✍️ Reflectieve samenvatting
De kern van de analyse op slimmefinanciering.nl is dat het huidige geld- en bankensysteem structureel onevenwichtig is:
- Banken bezitten een ongefundeerd privilege om geld te scheppen.
- Het systeem bevordert speculatie, ongelijkheid en milieuschade.
- Rente en schuldgroei dwingen tot economische expansie ten koste van stabiliteit en welzijn.
Daartegenover staat een duidelijke visie op alternatieven, die vaak lokaal, kleinschalig en coöperatief van aard zijn. De toon is kritisch, maar constructief en onderzoekend.