Welkom terug (na 10 jaar): leeswijzer

UPDATE 2025, incl samenvattingen en overzichten met AI

Deze site is ontstaan in de jaren 2011 tot circa 2018 en is niet meer actief. For the sake of history heb ik (Rudy) de site in 2025 naar https (beveiligd) omgezet en voorzien van enkele korte overzichtsartikelen om de inhoud beter te ontsluiten (omdat ik denk dat er nog steeds waardevolle artikelen te vinden zijn). Ook het team ‘slimmefinanciering’ is niet meer actief. Rudy en Stijn zijn nog wel te benaderen voor evt vragen of opmerkingen, zie onder https://www.slimmefinanciering.nl/ons-team/ of mail naar info@slimmefinanciering.nl.

1. 📌 Samenvatting

Slimmefinanciering.nl is een platform dat onderzoekt hoe geldstromen, systemen en maatschappelijke waarde met elkaar verweven zijn. De site laat zien dat geld geen neutraal middel is, maar een bepalende kracht in beleid, projecten en zelfs morele keuzes. Door thema’s als rente, publieke waarde, alternatieve geldsystemen en ondernemerschapsmythes kritisch te analyseren, maakt de site zichtbaar hoe financiering onze samenleving stuurt — en waar het anders en eerlijker kan. Geen financieel advies, maar denkstof voor professionals, burgers en beleidsmakers die voorbij spreadsheets willen denken.

2. ✍️ Voorwoord: Waarom deze site bestaat

Welkom op slimmefinanciering.nl.

Deze site is ontstaan vanuit een ongemak. Een vraag die steeds terugkomt bij mensen die werken aan iets goeds:

“Waarom voelt het alsof er nooit genoeg geld is voor wat écht belangrijk is?”

Of je nu werkt aan duurzaamheid, zorg, onderwijs, sociale projecten of lokale economie — je botst vroeg of laat op een muur van “onrendabel”, “geen budget”, “te complex” of “niet passend binnen het model”.

En dat terwijl we leven in een wereld van overvloed. Overvloed aan technologie, aan menskracht, aan ideeën — en ja, zelfs aan geld. Maar geld blijkt vaak niet te gaan naar wat nodig is, maar naar wat “rendeert” in een systeem dat zelf zelden ter discussie staat.

Daar begint deze site.

🔍 Wat bedoelen we met ‘slimme financiering’?

Slim is hier niet sluw of strategisch. Slim betekent:

  • maatschappelijk betekenisvol,
  • systeembewust,
  • en moreel doordacht.

Want achter elke financiële keuze zit een filosofie. Een aanname over waarde, verantwoordelijkheid en risico. Slimme financiering onderzoekt die aannames. Kritisch, maar constructief.

💡 Wat je hier vindt

Deze site biedt:

  • Uitleg over hoe geldcreatie werkt, door de ECB of commerciële banken.
  • Reflectie op begrippen als rente, rendement, concurrentie en efficiency.
  • Analyse van ondernemerschap, subsidies, en systeemdruk.
  • Voorbeelden van alternatieve initiatieven zoals @nder geld, de Bank of Dave of Caire.nu.
  • Bescheiden handreikingen aan beleidsmakers, burgers en veranderaars die voelen dat het anders moet — maar zoeken naar het hoe.

Soms in de vorm van heldere blogs, soms als denkschema’s of visualisaties, soms in de vorm van vragen die nog geen antwoord hebben.

⚖️ Wat er op het spel staat

Deze site stelt impliciet een lastige vraag:

Wie bepaalt wat waarde heeft?

In de huidige praktijk zijn dat vaak:

  • marktpartijen met financiële macht,
  • bureaucratieën met toetsingskaders,
  • en systemen die zichzelf in stand houden.

Hierdoor worden goede ideeën afgeschoten omdat ze niet “passen” in bestaande structuren. Niet schaalbaar. Niet meetbaar. Geen businesscase. En zo verdwijnen waardevolle alternatieven voordat ze een kans krijgen.

🧠 Voor wie is dit?

Deze site is er voor iedereen die:

  • zich afvraagt waarom maatschappelijke doelen zo vaak stuklopen op geld,
  • nieuwsgierig is naar hoe systemen werken (en hoe ze anders kunnen),
  • of gewoon behoefte heeft aan denkkracht, nuance en verbinding.

Of je nu een ambtenaar bent, een sociaal ondernemer, een docent, een beleidsmaker of gewoon een kritische burger — je bent welkom.

🧭 Tot slot: geen grote antwoorden, wel betere vragen

Slimmefinanciering.nl pretendeert niet de oplossing te hebben.
Maar wél andere vragen te stellen dan je gewend bent.
Niet: hoe krijgen we het project rond?
Maar: waarom werkt het systeem zoals het werkt? En in wiens belang?

Door samen anders te kijken naar geld, kunnen we ook anders denken over wat er toe doet.

Welkom.

3. 📚 Thematisch overzicht met kernartikelen

Onderstaande indeling helpt bezoekers zich snel te oriënteren op thema’s die op slimmefinanciering.nl regelmatig terugkomen. Elk thema bevat een korte toelichting en verwijzingen naar representatieve artikelen.

💸 Geldcreatie en monetaire macht

Hoe ontstaat geld eigenlijk? Wie bepaalt wie toegang krijgt tot nieuw geld? En waarom krijgen burgers of maatschappelijke projecten zelden direct toegang?

Kernartikelen:

  • “Gratis geld bestaat” – Over de ECB die miljarden creëert, maar niet rechtstreeks inzet voor publieke waarde.
  • “Een euro is niet neutraal” – De verborgen logica achter geldschepping via schuld.
  • “Waarom @nder geld werkt (en waarom het moeilijk blijft)” – Over Henk van Arkel, Cyclos en alternatieve circulaire munten.

🧾 Rente en verdeling

Wat is rente écht? Wie profiteert ervan en wie betaalt? En wat betekent negatieve rente of rentevrije financiering?

Kernartikelen:

  • “Eén procent rente voor de schildpad?” – Een filosofische kijk (inclusief Bas Haring) op de oorsprong en morele implicatie van rente.
  • “Leven van je rente” – Kritische reflectie op passief inkomen en de herverdeling van rijkdom.
  • “De stille belasting” – Hoe rente werkt als omgekeerde herverdeling.

🏛️ Publieke waarde en beleid

Waarom is het zo moeilijk om maatschappelijk belangrijke projecten te financieren? Hoe verhouden spreadsheets, indicatoren en systemen zich tot waarden als zorg, onderwijs en vertrouwen?

Kernartikelen:

  • “Slim financieren is geen spreadsheetkwestie” – Over het verschil tussen meetbare en werkelijke waarde.
  • “Zorg is geen project” – Kritiek op kortetermijndenken in beleidsfinanciering.
  • “Overheid als systeemspeler” – De worsteling van ambtenaren die het goede willen, maar in modellen gevangen zitten.

🧠 Ondernemerschap en ideologie

Wat betekent ‘ondernemerschap’ eigenlijk? Is de ondernemer de redder, of juist een gebruiker van publieke structuren? En wat leren Ayn Rand en de VVD ons over economische beeldvorming?

Kernartikelen:

  • “De mythe van de vrije ondernemer (reeks 1–11)” – Een doorwrochte analyse van het ondernemersdenken in beleid en praktijk.
  • “Ayn Rand revisited” – Over de paradox tussen autonomie en kapitalisme in haar werk.
  • “De subsidie-ondernemer” – Ondernemers die afhankelijk zijn van regelingen, maar zich uitgeven als markthelden.

❤️ Alternatieve systemen en hoopvolle praktijk

Er zijn mensen die het anders doen — in de zorg, in de wijk, in de geldkring. Hoe werken die initiatieven, en wat leren ze ons?

Kernartikelen:

  • “De Bank of Dave als spiegel voor de ECB” – Wat een lokale kredietgever in Engeland laat zien over macht en menselijke maat.
  • “Caire.nu: zorg zonder euro’s” – Hoe mensen zorgdiensten kunnen uitwisselen in zorgcredits.
  • “Geef wat je kunt, ontvang wat je nodig hebt” – Over waarderingssystemen en de economie van geven.