Tegenkracht organiseren – RMO (2012)

Vorige week verscheen de studie ‘Tegenkracht organiseren: lessen uit de kredietcrisis’ (Raad voor Maatschappelijke ontwikkeling 2012).

Kernpatroon: niet uniek voor kredietcrisis

De studie gaat op zoek naar het kernpatroon dat ten grondslag ligt aan het ontstaan van de kredietcrisis. Verder is de stelling dat dit kernpatroon niet uniek is voor de kredietcrisis en de financiële sector. Sterker nog, het is niet alleen voorbehouden aan de commerciële sector, we zien het ook terug in de publieke sector. De studie illustreert dit met voorbeelden uit de zorg en het onderwijs.

Kernpatroon: abstractie

Het kernpatroon dat het RMO heeft ontdekt bestaat uit 3 stappen. Het begint met een probleem of een uitdaging. Iets moet bijvoorbeeld goedkoper of sneller worden. In de zoektocht naar oplossingen wordt de werkelijkheid dan hanteerbaar gemaakt door te denken vanuit een versimpelde weergave van die werkelijkheid. Dat is stap 1, we maken een model of sjabloon van de werkelijkheid. Dit is de stap van de abstractie.

Om een probleem op te lossen ga je terug naar de kern, je laat zaken sommige zaken weg en vergroot andere zaken juist uit. Op deze manier ontstaan doelstellingen als – maximaal rendement voor de aandeelhouder, – minimale kosten per patiënt, – een zo hoog mogelijke gemiddelde cito-score voor de school etc.

Op zich is hier niets mis mee. Het maakt de complexe werkelijkheid hanteerbaar. Het gaat fout als vergeten wordt dat het maar om een model gaat, om een benadering van de werkelijkheid. Als er vergeten wordt wat ook alweer het echte probleem was waar het model de oplossing voor zou bieden.

Kernpatroon: domineren

Stap 2 in het patroon is dat in de nieuwe wereld van het abstractie model één belang gaat domineren. Zoetjesaan komt de oorspronkelijke doelstelling steeds meer op de achtergrond. Het middel wordt zoetjes aan een doel. De paradox is dat de werkelijkheid zich naar het model gaat zetten. Blijkbaar is de cito-score belangrijk, want daar word ik op afgerekend als docent, dan zal ik ook zorgen dat mijn leerlingen een hoge cito-score krijgen. Deelnemers aan dit spel gaan strategisch gedrag vertonen, gaan hun gedrag aanpassen aan het abstracte model. Mensen die het spel goed spelen worden beloond, mensen die zich verzetten worden afgestraft.

Kernpatroon: escaleren

Stap 3 in het patroon is dat er versterkende effecten optreden: zij die het spel het best spelen worden op dominantere posities gezet, zij die het spel niet goed spelen haken af en vertrekken. Er ontstaat een versterkende ‘bias’, er is sprake van zelfselectie. Uiteindelijk ontstaat een spel en een setting van deelnemers die uitblinken in het sturen van de werkelijkheid naar het vereenvoudigde model dat afziet van de oorspronkelijke gelaagdheid. De studie spreekt hier van een negatieve ‘reflexitiviteit’: systemen en mensen gaan op elkaar reageren (groupthink), het systeem gaat met zichzelf op de loop, er ontstaan perverse en averechtse effecten. Dit gaat door tot het systeem uit zijn voegen barst, ontploft, er zich een ramp voordoet etc. Dit is stap 3 van het uit de bocht vliegen, de stap van de escalatie.

Abstraheren-domineren-escaleren

Het patroon is dus – abstaheren, – domineren, – escaleren. Gevolg van het patroon is dat de systeemwereld het geleidelijk overneemt van de leefwereld.

Sterk van de studie is dat er geen schuldigen worden aangewezen. De studie neemt afstand en gaat op zoek naar het patroon. Oplossingen voor het aanvankelijk geformuleerde probleem worden vanuit goede intenties bedacht. Als er veel geld naar het onderwijs gaat en we verwachten er meer van, dan is het niet raar om de prestaties te gaan meten en volgen. Over zo’n cito-score is goed nagedacht. Zo’n score heeft zijn nut maar natuurlijk ook zijn beperkingen. Als het hele systeem zich gaat richten naar maximale cito-scores dan ontstaan negatieve en ongewenste bijeffecten. Het is ook menselijk dat we ons gedrag aanpassen aan de nieuwe werkelijkheid. We willen immers overleven in het systeem. En zo gaat survival of the fittest over in surviving of the fitting (niet de meest geschikte overleeft maar diegene die het best past). Dat de studie niet oordeelt door schuldigen aan te wijzen betekent overigens niet dat er geen schuldigen zijn. Diploma-fraude is begrijpelijk als systeem-effect maar kent natuurlijk wel een schuldige.

Oplossingen

Ook geloofwaardig van de studie is dat er geen simpele oplossingen worden geboden (ook wel weer jammer natuurlijk). Want wat kunnen we doen om verdere schade of herhaling te voorkomen? De studie stelt dat deze systeemeffecten er nu eenmaal bij horen, ze kunnen niet helemaal worden voorkomen.

De oplossing om grotere schade te voorkomen:

  • Erkennen dat de werkelijkheid complex is. Erkennen dat er altijd meerdere belangen rond een probleem spelen. Breng de belangen in kaart en spreek er openlijk over hoe alle belangen zo goed mogelijk kunnen worden bediend.
  • Erkennen dat elke oplossing weer nieuwe problemen met zich meebrengt. Erkennen dat elke afspraak, elk systeem, elke spelregel tot een nieuwe dynamiek en werkelijkheid leidt die weer nieuwe (en ongewenste) bijeffecten genereert. De oplossing is, zoals deze studie doet, van afstand kijken naar het systeem en je afvragen: wat gebeurt hier nu eigenlijk, is dit wat we willen? Het visualiseren van de patronen geeft vaak weer nieuwe inzichten (en is in feite een vorm van interventie en het begin van verandering).
  • Tenslotte, en daar hebben we de titel van de studie, organiseer tegenkrachten. Haal andersdenkenden binnen je organisatie, luister naar kritische geluiden, geef gelegenheid tot het uiten van klachten, richt een procedure in dat de klachten op een goede plek terecht komen en serieus worden behandeld, organiseer toezicht, koester ondernemingsraden, cliëntenraden, burger-raden en zo verder.

Rudy van Stratum

 


This post has been viewed 5834 times.

75 reacties

  1. Nice blog here! Also your website loads up very fast! What host are you using? Can I get your affiliate link to your host? I wish my website loaded up as fast as yours lol

  3. You are my inhalation, I possess few web logs and very sporadically run out from post :). “He who controls the past commands the future. He who commands the future conquers the past.” by George Orwell.

  4. Hey there would you mind stating which blog platform you’re using? I’m going to start my own blog soon but I’m having a hard time deciding between BlogEngine/Wordpress/B2evolution and Drupal. The reason I ask is because your design and style seems different then most blogs and I’m looking for something unique. P.S Sorry for getting off-topic but I had to ask!

  5. I simply want to say I’m very new to weblog and definitely enjoyed you’re web-site. Probably I’m planning to bookmark your website . You absolutely come with incredible well written articles. Regards for sharing with us your web-site.

  6. I’m not that much of a internet reader to be honest but your sites really nice, keep it up! I’ll go ahead and bookmark your website to come back down the road. Cheers

  7. Heya i’m for the primary time here. I came across this board and I find It really helpful & it helped me out a lot. I hope to provide something back and help others such as you aided me.

  8. This website is mostly a stroll-by way of for the entire data you wished about this and didn’t know who to ask. Glimpse here, and also you’ll undoubtedly uncover it.

  9. Write more, thats all I have to say. Literally, it seems as though you relied on the video to make your point. You clearly know what youre talking about, why throw away your intelligence on just posting videos to your blog when you could be giving us something enlightening to read?

  10. I was suggested this web site by my cousin. I am not sure whether this post is written by him as no one else know such detailed about my trouble. You’re amazing! Thanks!

  15. Substantially, this publish is really the sweetest on this notable theme. I harmonise along with your conclusions and will thirstily seem ahead in your incoming updates. Stating thanks will not likely just be ample, for that phenomenal clarity with your writing. I will right grab your rss feed to stay informed of any updates. Admirable operate and considerably accomplishment with your enterprise dealings!  Please excuse my poor English as it’s not my very first tongue.

  16. I simply want to tell you that I am just very new to blogging and site-building and honestly loved this web-site. Most likely I’m going to bookmark your blog . You certainly have exceptional article content. With thanks for sharing with us your web page.

  18. Thank you, I have recently been looking for info approximately this topic for ages and yours is the greatest I’ve came upon till now. However, what concerning the bottom line? Are you positive about the source?

  19. Hey there are using WordPress for your blog platform? I’m new to the blog world but I’m trying to get started and create my own. Do you need any html coding expertise to make your own blog? Any help would be really appreciated!

  20. When do you think this Real Estate market will go back in a positive direction? Or is it still too early to tell? We are seeing a lot of housing foreclosures in Altamonte Springs Florida. What about you? Would love to get your feedback on this.Elmira Alcantara

  22. Hey there! I simply would like to give you a huge thumbs up for your excellent info you have got right here on this post. I am returning to your website for more soon.

  23. I have observed that online education is getting well-liked because obtaining your degree online has developed into a popular method for many people. A lot of people have never had a chance to attend a traditional college or university nonetheless seek the improved earning potential and career advancement that a Bachelors Degree gives you. Still some others might have a diploma in one field but would choose to pursue anything they now possess an interest in.

  24. This web site is mostly a stroll-via for all the data you wished about this and didn’t know who to ask. Glimpse here, and also you’ll positively discover it.

  26. Terrific paintings! This is the kind of info that are meant to be shared across the internet. Disgrace on the seek for not positioning this submit upper! Come on over and seek advice from my site . Thanks =)

  27. Hello, Neat post. There’s an issue together with your site in web explorer, would test this… IE still is the marketplace leader and a large section of other folks will omit your excellent writing because of this problem.

  28. I believe that avoiding processed foods is the first step so that you can lose weight. They can taste good, but prepared foods have got very little nutritional value, making you eat more simply to have enough power to get throughout the day. When you are constantly feeding on these foods, moving over to grain and other complex carbohydrates will assist you to have more electricity while eating less. Great blog post.

  29. Oh my goodness! an incredible article dude. Thank you Nonetheless I am experiencing problem with ur rss . Don know why Unable to subscribe to it. Is there anybody getting an identical rss drawback? Anybody who is aware of kindly respond. Thnkx

  30. You can certainly see your enthusiasm in the paintings you write. The sector hopes for even more passionate writers such as you who aren’t afraid to mention how they believe. All the time go after your heart. “A second wife is hateful to the children of the first a viper is not more hateful.” by Euripides.

  34. Howdy! I could have sworn I챠ve been to this site before but after browsing through many of the articles I realized it챠s new to me. Regardless, I챠m definitely pleased I stumbled upon it and I챠ll be book-marking it and checking back regularly!

  35. You actually make it seem so easy with your presentation but I find this topic to be actually something that I think I would never understand. It seems too complex and extremely broad for me. I’m looking forward for your next post, I’ll try to get the hang of it!

  37. Howdy! This article couldn’t be written much better! Looking at this post reminds me of my previous roommate! He continually kept talking about this. I’ll forward this information to him. Fairly certain he will have a great read. Many thanks for sharing!

  38. May I simply just say what a comfort to discover an individual who genuinely understands what they’re talking about online. You actually know how to bring a problem to light and make it important. More and more people have to read this and understand this side of your story. I was surprised you are not more popular because you certainly have the gift.

  41. I’d have to examine with you here. Which is not one thing I usually do! I take pleasure in reading a post that may make folks think. Additionally, thanks for permitting me to comment!

  43. I found your weblog website on google and examine just a few of your early posts. Continue to maintain up the very good operate. I just additional up your RSS feed to my MSN Information Reader. In search of forward to reading more from you afterward!…

  44. I got what you intend, thankyou for putting up.Woh I am lucky to find this website through google. “The test and use of a man’s education is that he finds pleasure in the exercise of his mind.” by Carl Barzun.

  45. whoah this blog is fantastic i really like studying your articles. Stay up the good paintings! You already know, lots of persons are searching around for this information, you can aid them greatly.

  47. Hi there just wanted to give you a brief heads up and let you know a few of the images aren’t loading properly. I’m not sure why but I think its a linking issue. I’ve tried it in two different web browsers and both show the same outcome.

  51. Go to Pure CBD Selection for the best pure cbd oil. You can buy pure cbd oil that is full spectrum or broad spectrum. Make sure to sign up for there newsletter to receive a free coupon code.

  57. Woah! I’m really enjoying the template/theme of this site. It’s simple, yet effective. A lot of times it’s difficult to get that “perfect balance” between usability and appearance. I must say you have done a awesome job with this. Additionally, the blog loads super quick for me on Chrome. Outstanding Blog!

  58. Hello there, just changed into alert to your blog through Google, and found that it’s truly informative. I’m going to watch out for brussels. I’ll be grateful when you proceed this in future. Numerous folks shall be benefited out of your writing. Cheers!

  59. I’ve been exploring for a little bit for any high-quality articles or blog posts on this sort of area . Exploring in Yahoo I at last stumbled upon this site. Reading this info So i’m happy to convey that I have an incredibly good uncanny feeling I discovered just what I needed. I most certainly will make sure to don’t forget this website and give it a glance regularly.

  61. Hello there! This blog post couldn’t be written much better! Looking through this article reminds me of my previous roommate! He always kept talking about this. I most certainly will forward this article to him. Fairly certain he will have a great read. Thanks for sharing!|

  63. This is actually appealing, You’re a significantly seasoned author. I have joined with your feed plus expect witnessing the very good write-ups. And additionally, We’ve shared your web blog inside our social networking sites.

  71. Having read this I thought it was extremely informative. I appreciate you spending some time and effort to put this informative article together. I once again find myself spending a significant amount of time both reading and leaving comments. But so what, it was still worth it!|

  72. Hi there, You have done a fantastic job. I will certainly digg it and individually suggest to my friends. I am confident they will be benefited from this web site.|

  73. you’re truly a good webmaster. The web site loading speed is incredible. It seems that you’re doing any unique trick. In addition, The contents are masterwork. you’ve performed a magnificent task in this subject!

  74. Thank you for sharing excellent informations. Your web-site is very cool. I’m impressed by the details that you have on this website. It reveals how nicely you perceive this subject. Bookmarked this website page, will come back for extra articles. You, my friend, ROCK! I found simply the info I already searched all over the place and just couldn’t come across. What an ideal web site.

  75. Excellent way of explaining, and pleasant article to get data about my presentation subject, which i am going to deliver in academy.|

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.