De rationele optimist, Matt Ridley (2010)
Een ander geluid
Het is goed dat er een boek met een ander geluid verschijnt. Een ander geluid omdat het, zoals de titel al aangeeft, een optimistisch geluid is over de economie, het milieu, de aarde en de mensheid. De 21e eeuw wordt gewoon weer een betere eeuw om in te leven voor de mens. En zoals dat bij een controversieel boek als dit hoort zijn er ook lieden die tegen de inhoud van dit boek ten strijde trekken. De auteur staat bekend als een ‘right-winger’ die voor vrije marktwerking is en huiverig staat ten opzichte van overheidsbemoeienis. Het werkt niet echt mee voor de geloofwaardigheid van het boek dat de auteur als bewindspersoon betrokken is geweest bij het noodlottige faillissement van de Britse Northern-Rock bank enkele jaren terug. Niet sterk ook dat de auteur in dit boek niet meer aandacht schenkt aan deze wrange samenloop van omstandigheden.
Specialisatie en uitwisseling
Maar ik wil me niet overgeven aan het pessimisme wat zo ‘en vogue’ is, ik wil naar de inhoud van het boek. De kernvraag van het boek is waar onze rijkdom en onze welvaart vandaan komen. Ridley is van huis uit bioloog maar hier speelt hij de economisch historicus. Ridley gaat in zijn redenering terug naar oereconoom Adam Smith. Het geheim van de mens is dat hij zijn tijd wonderlijk kan vermenigvuldigen. Dat doet de mens door de truc van de arbeidsverdeling. Als iedereen doet waar hij heel goed in is (zich specialiseert) dan levert dat enorme tijdwinst op. Maar je kunt alleen maar heel veel dezelfde dingen maken als je die dingen kunt ruilen tegen andere dingen die weer door iemand anders in grote hoeveelheden zijn aangemaakt. Specialisatie en uitwisseling (handel, ruil) gaan dus altijd hand in hand. Ergens rond 100.000 jaar geleden is de mensheid met deze truc gestart. De ’take-off’ was mogelijk omdat er voor het eerst voldoende omvang, concentratie en geografische dichtheid was om specialisatie en handel mogelijk te maken. Wat ook nodig is voor handel is vertrouwen in vreemden, vertrouwen dat in de generaties langzaam is opgebouwd en bij dieren op deze manier blijkbaar nooit is ontstaan. Dit fenomeen van specialisatie en uitwisseling zorgt voor een immer stijgende lijn van meer welvaart en een hoger welzijn. Historisch is regelmatig sprake geweest van een (tijdelijke of lokale) terugval maar die is altijd te herleiden tot natuurlijk rampen of de opkomst van plunderende bestuurders en priesters. Zo simpel is het boek eigenlijk: handel zorgt voor een betere wereld, overheid en geloof zorgen soms voor een tijdelijke vertraging.
Ja maar …
Dan de tegenwerpingen. Vroeger was het toch beter? Onzin, we zijn er voortdurend op vooruit gegaan. De kwaliteit van leven is verbeterd, er zijn meer mensen op aarde, de levensverwachting is voortdurend gestegen. Natuurlijk zijn de rijken rijker geworden, maar de armen hebben het nog beter gedaan. Het percentage dat in absolute armoede leeft is de laatste 50 jaar met meer dan de helft afgenomen, de armoede is in deze laatste 50 jaar verder teruggedrongen dan in de 500 jaar daarvoor. Maar dan is het toch zo dat we er helemaal niet gelukkiger door zijn geworden? Ook onzin, rijke mensen zijn gelukkiger dan arme mensen, vele onderzoeken tonen aan dat er een belangrijke positieve correlatie is tussen economische groei en subjectief welzijn. Het is dus geitewollen hippie-praat dat we terug moeten naar de basis, naar meer zelfvoorziening, want dat betekent onherroepelijk een weg terug. Zelfvoorziening is armoede, specialisatie is rijkdom.
Wereldbevolking 9 miljard
Hoe zit het dan met de wereldbevolking en de voeding daarvan? De vroege landbouw gebruikte negen maal zoveel land per hoofd van de bevolking als de huidige landbouw (waardoor destijds de uitstoot van CO2 per hoofd veel hoger was). Door de introductie van fossiele brandstoffen en de kunstmest die daarmee werd gemaakt is sinds 1900 de wereldbevolking met 400% toegenomen, de hoeveelheid akkerland met 30%, de gemiddelde opbrengst daarvan met 400% en de totale oogst met 600%. De hoofdelijke productie is met 50% toegenomen. Dit is goed nieuws dankzij de fossiele brandstoffen. Het aantal mensen dat er jaarlijks bijkomt op aarde is sinds einde jaren tachtig gedaald. Het geboortecijfer daalt als de inwoners van een land gezonder, rijker, beter opgeleid, meer verstedelijkt en meer geemancipeerd zijn. De verwachting is nu dat de wereldbevolking een piek bereikt van circa 9 mrd inwoners in 2075 en daarna gaat dalen. Het gaat om een transitie van hoge vruchtbaarheid en hoge mortaliteit naar lage vruchtbaarheid en lage mortaliteit. De conclusie van de auteur is dat door de toenemende efficientie van landbouw en irrigatiemethoden de wereld in 2050 9 mrd bewoners kan voeden die dan beter te eten hebben bij gebruik van minder grondoppervlakte dan nu het geval is, waardoor per saldo grond aan de natuur terug kan worden gegeven.
Energie en CO2
Hoe zit het dan met de eindigheid van fossiele grondstoffen? Lang voordat olie, steenkool en gas opraken, zal men alternatieven vinden. Windmolens gaan het niet worden, ze vereisen 5 tot 10 keer zoveel beton en staal per watt als kerncentrales nog los van de benodigde infrastructuur van kabels etc. Biobrandstof is helemaal crazy, hierdoor wordt kostbare landbouwgrond verkwist en gaat de prijs van voedsel omhoog. Het gaat om een combinatie van (verbeterde, tijdelijke) kernenergie, zonne-energie en in water groeiende algen dan wel oplossingen waar nog niemand aan heeft gedacht. Kortom: het energievraagstuk wordt gewoon opgelost. Maar hoe zit het dan met klimaatverandering en de uitstoot van broeikasgassen? Ook hier geldt dat de toegenomen rijkdom de oplossing zal bieden, er is door de toenemende welvaart geld voor extra bescherming, redding en verzekering. Maar los daarvan zullen er nieuwe weinig kooldioxide genererende technologieen komen.
Uitwisseling van ideeen
Innovatie is dus het sleutelwoord. Het gaat steeds om onvoorziene nieuwe combinaties. Het gaat om de wet van de toenemende meeropbrengsten van de combinatie of uitwisseling van ideeen. Het zal niet verbazen dat dit geen pleidooi is voor meer wetenschap of meer overheid en sturing. De wetenschap is vaak de dochter van de technologie en niet andersom. De wetenschap verklaart vaak achteraf de empirische bevindingen van technologische knutselaars. Wel van belang is voldoende aanbod van durfkapitaal. Stelling van de auteur is dat ondanks wetenschap en overheid een positieve rol kunnen spelen bij innovatie, dat de drijvende kracht de uitwisseling van kennis en ideeen is. Je kunt kennis weggeven zonder het te verliezen. Pas als de uitwisseling van ideeen stopt en de kennisgroei stagneert hebben we echt een probleem. Het stenen tijdperk eindigde niet door een gebrek aan steen, het fossiele tijdperk zal niet eindigen door een gebrek aan fossielen.
Evaluatie
Wat moeten we hier nu van vinden? Is het naief en gevaarlijk optimisme? Zijn het doelredeneringen met gemasseerde feiten die het moeten onderbouwen? Het beste van beide werelden (pessimistisch en optimistisch) is in mijn ogen het volgende. Zo kan het niet doorgaan, dat is duidelijk (dat is het pessimisme). Maar aan de andere kant: zo zal het ook niet doorgaan, als prijzen stijgen door toenemende schaarste en de wal het schip keert, zullen onvermijdelijke innovaties volgen (dat is het optimisme). De geschiedenis tot op heden stelt de auteur in het gelijk en ik geloof inderdaad dat de mensheid een collectieve probleemoplossende machine is geworden
It’s that time once more to get every little thing done in a extremely short amount of time.
Amazingness can aid you do more, quicker. Obtain the efficiency increase you require to be successful.
I really like reading through an article that will make men and women think. Also, thanks for allowing for me to comment!
Check out how this one tool can transform your life for the better!
You are so cool! I do not suppose I’ve read through a single thing like that before. So good to discover another person with some unique thoughts on this issue. Seriously.. thank you for starting this up. This site is something that is required on the internet, someone with a bit of originality!
A fascinating discussion is worth comment. There’s no doubt that that you need to write more about this issue, it might not be a taboo subject but generally people do not speak about these topics. To the next! Best wishes!!
An intriguing discussion is worth comment. I believe that you should publish more about this issue, it may not be a taboo subject but generally folks don’t discuss such topics. To the next! Cheers!!
Your will certainly thanks!
Your will thanks!
After exploring a few of the articles on your blog, I seriously appreciate your way of writing a blog. I saved it to my bookmark webpage list and will be checking back soon. Please visit my website too and tell me what you think.
Extraordinary is a productivity booster that aids you get more done in much less time.
I love your wp format, where did you get a hold of it?saba168 xxx
How? Amazingness can help you live an amazing life by supplying you with the tools to be a lot more effective and also obtain more done in less time.
Pretty! This has been an extremely wonderful post. Thanks for supplying this information.
Howdy! I could have sworn Iíve been to this web site before but after browsing through some of the articles I realized itís new to me. Regardless, Iím definitely delighted I stumbled upon it and Iíll be book-marking it and checking back often!
This guide will certainly assist you to take your service and also individual skills to the following degree!
Iím impressed, I must say. Rarely do I come across a blog thatís equally educative and amusing, and without a doubt, you have hit the nail on the head. The issue is an issue that not enough people are speaking intelligently about. I am very happy that I found this in my hunt for something relating to this.
This will certainly provide you an extraordinary advantage over the rest of your competitors.
Hi there! This blog post couldnít be written much better! Going through this article reminds me of my previous roommate! He always kept talking about this. I’ll send this article to him. Pretty sure he will have a great read. Many thanks for sharing!
Having read this I believed it was really enlightening. I appreciate you finding the time and energy to put this short article together. I once again find myself spending way too much time both reading and commenting. But so what, it was still worthwhile!
A product that can change your life for the better!
WONDERFUL Post.thanks for share..more wait .. …
Right here is the perfect site for anybody who would like to understand this topic. You know a whole lot its almost tough to argue with you (not that I really will need toÖHaHa). You certainly put a fresh spin on a subject that has been discussed for a long time. Wonderful stuff, just great!
I used to be able to find good information from your blog posts.
Pretty! This was an incredibly wonderful post. Many thanks for providing this information.
I was pretty pleased to discover this web site. I wanted to thank you for ones time due to this fantastic read!! I definitely really liked every bit of it and i also have you book-marked to look at new things on your web site.
After going over a few of the blog posts on your web page, I truly appreciate your technique of writing a blog. I added it to my bookmark webpage list and will be checking back soon. Take a look at my web site too and let me know what you think.
Your style is so unique in comparison to other folks I’ve read stuff from. Thanks for posting when you have the opportunity, Guess I’ll just bookmark this page.
I was pretty pleased to uncover this website. I need to to thank you for your time due to this wonderful read!! I definitely really liked every little bit of it and i also have you saved to fav to check out new stuff on your blog.
This is the perfect website for everyone who wants to find out about this topic. You realize so much its almost tough to argue with you (not that I actually will need toÖHaHa). You definitely put a brand new spin on a subject that’s been discussed for a long time. Excellent stuff, just excellent!
Amazingness is the essential to success!
bookmarked!!, I like your blog!
Very good write-up. I definitely appreciate this site. Thanks!
Extraordinary is the one quit shop for efficiency and time administration.
Amazingness is the only productivity device you require to be much more effective and obtain even more performed in your life.
From even more power to far better rest, Amazingness can do all of it for you!
Mind instructor that works in 10 mins a day.
Greetings! Very useful advice in this particular article! It’s the little changes that produce the biggest changes. Thanks a lot for sharing!
From having a lot more energy to being extra productive, this set supplement has all of it!
This is the right webpage for anyone who really wants to find out about this topic. You realize so much its almost tough to argue with you (not that I really will need toÖHaHa). You definitely put a fresh spin on a topic which has been written about for a long time. Great stuff, just excellent!
Extraordinary is a device that lets you accomplish every little thing much better, much faster and easier.
Good post! We will be linking to this great post on our site. Keep up the good writing.
I blog quite often and I genuinely appreciate your information. The article has truly peaked my interest. I’m going to bookmark your website and keep checking for new information about once a week. I subscribed to your Feed as well.
Individuals have actually been raving about this for many years. Experience the power of Extraordinary today!
Aw, this was a very nice post. Finding the time and actual effort to create a great articleÖ but what can I sayÖ I hesitate a lot and don’t manage to get nearly anything done.
You are worthy of the best of every little thing in life. As well as this product can assist you get there!
The very best gear for your job and also play.
เว็บพนันออนไลน์ เว็บตรง ไม่ผ่านเอเยนต์ สมัครฟรี ไม่มีขั้นต่ำ ระบบออโต้ ปลอดภัย100 ยูฟ่าสล็อตเว็บตรง เว็บเดียวครบทุกค่าย ยูฟ่า สล็อต ยูฟ่าเบท แทงบอล คาสิโนออนไลน์ บาคาร่า ไฮโล และกีฬาทุกประเภท ให้บริการตลอด 24 ชม
Having read this I thought it was extremely enlightening. I appreciate you finding the time and effort to put this article together. I once again find myself personally spending a lot of time both reading and leaving comments. But so what, it was still worth it!
After I initially commented I seem to have clicked the -Notify me when new comments are added- checkbox and from now on every time a comment is added I receive 4 emails with the same comment. Perhaps there is a way you can remove me from that service? Thanks a lot!
Be the very best at whatever you do!
A motivating discussion is definitely worth comment. I do believe that you ought to write more on this issue, it may not be a taboo subject but generally people do not speak about these issues. To the next! Best wishes!!
The Amazingness lets you obtain even more done in less time, without all the stress and anxiety.
It’s something new. Merely remarkable!
Incredible is a life-changing time management app that will certainly help you be more effective than ever before.
Greetings! Very useful advice within this post! It is the little changes which will make the most important changes. Many thanks for sharing!
Excellent article. I will be experiencing many of these issues as well..
Next time I read a blog, Hopefully it won’t disappoint me as much as this particular one. After all, Yes, it was my choice to read, however I really believed you would have something helpful to say. All I hear is a bunch of complaining about something that you could fix if you weren’t too busy seeking attention.
Good information. Lucky me I found your blog by accident (stumbleupon). I have saved as a favorite for later!
A Revolutionary and Ingenious Product which will certainly aid you achieve every little thing in life with ease.
Aw, this was an extremely good post. Taking a few minutes and actual effort to make a great articleÖ but what can I sayÖ I procrastinate a lot and don’t manage to get nearly anything done.
This is the perfect site for everyone who would like to understand this topic. You know a whole lot its almost hard to argue with you (not that I really will need toÖHaHa). You certainly put a new spin on a topic that has been discussed for a long time. Excellent stuff, just wonderful!
This is a topic that’s close to my heart… Thank you! Exactly where are your contact details though?
Can I simply just say what a comfort to uncover somebody who genuinely understands what they are talking about on the net. You definitely realize how to bring a problem to light and make it important. More and more people should read this and understand this side of your story. It’s surprising you are not more popular given that you definitely possess the gift.
Hi, I do believe this is an excellent blog. I stumbledupon it 😉 I may return once again since i have book-marked it. Money and freedom is the greatest way to change, may you be rich and continue to guide other people.
I love it when people come together and share views. Great website, keep it up!
I enjoy looking through an article that can make men and women think. Also, many thanks for allowing for me to comment!
I was very pleased to discover this web site. I want to to thank you for ones time just for this fantastic read!! I definitely enjoyed every part of it and i also have you saved to fav to see new things in your site.
Aw, this was an incredibly good post. Taking a few minutes and actual effort to make a very good articleÖ but what can I sayÖ I put things off a lot and never seem to get nearly anything done.
Your style is really unique compared to other people I’ve read stuff from. Many thanks for posting when you’ve got the opportunity, Guess I’ll just book mark this web site.
Howdy! I could have sworn Iíve visited this web site before but after going through a few of the articles I realized itís new to me. Anyhow, Iím definitely delighted I came across it and Iíll be book-marking it and checking back regularly!
I could not resist commenting. Perfectly written!
Good website! I truly love how it is simple on my eyes and the data are well written. I am wondering how I could be notified whenever a new post has been made. I’ve subscribed to your RSS which must do the trick! Have a nice day!enter page
This product is the best of a standard.
Having read this I thought it was extremely informative. I appreciate you spending some time and effort to put this short article together. I once again find myself spending way too much time both reading and leaving comments. But so what, it was still worth it!
Right here is the perfect webpage for anyone who wishes to understand this topic. You understand so much its almost hard to argue with you (not that I personally will need toÖHaHa). You definitely put a new spin on a topic that has been written about for ages. Great stuff, just great!
Everything is very open with a precise description of the challenges. It was definitely informative. Your site is useful. Thank you for sharing!
Get more done in less time. A lot more power and also feel better as well!
Amazingness is an all-in-one performance suite that will certainly transform your life.
It’s time to experience an remarkable degree of top quality and performance in a way you never thought feasible.
You’re amazing, currently your life can be too!
Sensational is the one quit purchase everything efficiency.
Obtain one year cost-free plus approximately 40 off your initial subscription!
The Amazingness life productivity system provides you even more energy and time to do what you love.
Amazingness can assist you become extra effective, boost your emphasis, as well as live a much healthier life.
Discover the very best routines of effective people.
Merely take action and also accomplish every little thing you want.
You’ll have even more time to do as well as offer what issues with this.
Very informative post. Your current Website style is awesome as well!commercial cleaning in brisbane
I must thank you for the efforts you have put in penning this website. I am hoping to check out the same high-grade blog posts by you later on as well. In truth, your creative writing abilities has motivated me to get my own, personal site now 😉
Right here is the perfect web site for anyone who wishes to find out about this topic. You understand a whole lot its almost hard to argue with you (not that I actually would want toÖHaHa). You certainly put a brand new spin on a topic which has been written about for ages. Wonderful stuff, just excellent!
Itís hard to come by well-informed people about this topic, however, you seem like you know what youíre talking about! Thanks
Everything is very open with a really clear explanation of the challenges. It was truly informative. Your website is very useful. Thanks for sharing!
You are so interesting! I do not think I’ve truly read through anything like this before. So good to discover another person with a few original thoughts on this issue. Seriously.. thanks for starting this up. This site is one thing that is needed on the web, someone with a bit of originality!
Howdy! This blog post couldnít be written any better! Looking through this post reminds me of my previous roommate! He always kept preaching about this. I most certainly will forward this article to him. Pretty sure he’s going to have a good read. Thank you for sharing!
The World’s The majority of Advanced Efficiency!